بررسی تأثیر درجه شیب زمین بر آستانه فرسایش (خندقی) در پروژه های پخش سیلاب

Authors

  • عبدالعلی عادلپور استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، ایران
  • عبدالله پیرنیا دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
Abstract:

بهره‏وری نابه‏جا و نامناسب از منابع تجدید شونده، همراه با خشکسالی‏های پی‏در‏پی، زمینه را برای تخریب پوشش گیاهی و بیابان‏زایی فراهم می‏کند. در این رابطه اجرای پروژه‏های مهار کردن و پخش سیلاب که در بیشتر بیابان‏ها قابل اجراست راه حل مناسبی جهت مقابله با این نوع مشکل است. پارامترهای مختلفی از جمله شیب زمین، بافت خاک، درصد رس، پوشش‏گیاهی و مقاومت جریان بر پارامترهای هیدرولیکی جریان و آستانه فرسایش تأثیر گذارند. در این مطالعه، پخش سیلاب‏های فصلی بر روی لبه کانال‏های گسترشی که روی خطوط تراز اجرا شده مورد مطالعه قرار گرفت. تحقیق حاضر در شبکه‏های پخش سیلاب کوثر واقع در جنوب شرقی استان فارس انجام شد و هدف مطالعه بررسی تأثیر درصد شیب بر فاصله بحرانی فرسایش در شبکه‏های پخش سیلاب بود. برای این منظور از یک دستگاه فلوم به طول 100 متر، عرض 40 سانتی‏متر و ارتفاع 25 سانتی‏متر استفاده شد، تا در آن جریان سطحی به عمق 10 سانتی‏متر شبیه سازی شود. در طرح آماری 5 تیمار با شیب‏های  002/0 ، 004/0 ،006/0، 008/0 و010/0  و در هر تیمار 3 تکرار در نظر گرفته شده‏است. در هر تکرار پارامتر‏های دبی و عمق جریان بطور مستقیم اندازه‏گیری و سایر پارامترها از جمله سطح مقطع جریان و سرعت متوسط جریان محاسبه شدند. افزون بر آن پس از انجام هر آزمایش عمق فرسایش و یا رسوب‏گذاری در طول بستر فلوم بطور جداگانه اندازه‏گیری شد. نتایج نشان داد آستانه فرسایش با افزایش شیب افزایش می‏یابد. متوسط فاصله آستانه فرسایش برای تیمارهای مختلف به ترتیب برابر 5/66، 56، 64، 36 و 28 متر بدست آمد. همچنین سرعت متوسط جریان در امتداد طول مسیر بستر فلوم افزایش یافته و در محل آستانه فرسایش به حداکثر مقدار خود ‏رسیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی صحرایی آستانه فرسایش کانالی، در طرح‌های پخش سیلاب

یکی از نیازهای ا‌ساسی در طراحی طرح‌های پخش سیلاب، بررسی پدیده فرسایش و رسوب و ارائه دستورالعمل تعیین فاصله کانال‌های پخش، در شرایط محیطی مختلف است. نقش این کانال‌ها کاهش قدرت کنشی جریان سطحی بوده و فاصله بین آن‌ها باید به‌گونه­ای طراحی شود که پارامترهای هیدرولیکی جریان، قبل از رسیدن به آستانه فرسایش توسط خاک‌ریز پائین‌دست کاهش یابد. از طرف دیگر در طرح‌های پخش سیلاب پارامترهای محیطی مختلفی نظیر ...

full text

بررسی صحرایی آستانه فرسایش کانالی، در طرح های پخش سیلاب

یکی از نیازهای ا ساسی در طراحی طرح های پخش سیلاب، بررسی پدیده فرسایش و رسوب و ارائه دستورالعمل تعیین فاصله کانال های پخش، در شرایط محیطی مختلف است. نقش این کانال ها کاهش قدرت کنشی جریان سطحی بوده و فاصله بین آن ها باید به گونه­ای طراحی شود که پارامترهای هیدرولیکی جریان، قبل از رسیدن به آستانه فرسایش توسط خاک ریز پائین دست کاهش یابد. از طرف دیگر در طرح های پخش سیلاب پارامترهای محیطی مختلفی نظیر ...

full text

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی‏ های فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران)

از ویژگی‏های مناطق خشک و نیمه‌خشک، علاوه بر کمبود و نقصان بارندگی، نزول بارش‌هایی با شدت نسبتاً زیاد و مدت کوتاه است؛ این حالت در اکثر مواقع به وقوع سیلاب ‏های حجیمی منجر می‏شود. این سیلاب ‏ها رسوبات فراوانی دارند که، در صورت گسترش آن‌ها در سطح اراضی، خصوصیات خاک را تغییر می‏دهند. در این تحقیق آثار گسترش سیلاب (پس از 12 سال از تأسیس ایستگاه پخش سیلاب گچساران) بر خصوصیات خاک بررسی شد. بدین ترتیب،...

full text

ارزیابی اقتصادی پروژه پخش سیلاب کاشمر

بحران آب در اغلب مناطق کشور، لزوم اجرای طرح­های مختلف استحصال آب را توجیه می­نماید. در اجرای طرح پخش سیلاب کاشمر نیز همانند سایر طرح­های پخش سیلاب کشور مبالغ نسبتاً زیادی هزینه شده است. وجود دیدگاه­های متفاوت در خصوص نتایج و راندمان حاصل از پروژه­های پخش سیلاب، ارزیابی اقتصادی این فعالیت­ها را به منظور اطلاع از نسبت منفعت به هزینه پروژه ضروری می­سازد. در این پژوهش ابتدا کلیه هزینه­ها و درآمدهای ...

full text

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی‏ های فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران)

از ویژگی‏های مناطق خشک و نیمه خشک، علاوه بر کمبود و نقصان بارندگی، نزول بارش هایی با شدت نسبتاً زیاد و مدت کوتاه است؛ این حالت در اکثر مواقع به وقوع سیلاب ‏های حجیمی منجر می‏شود. این سیلاب ‏ها رسوبات فراوانی دارند که، در صورت گسترش آن ها در سطح اراضی، خصوصیات خاک را تغییر می‏دهند. در این تحقیق آثار گسترش سیلاب (پس از 12 سال از تأسیس ایستگاه پخش سیلاب گچساران) بر خصوصیات خاک بررسی شد. بدین ترتیب،...

full text

تأثیر پخش سیلاب بر شوری آب زیرزمینی (مورد مطالعه: پخش سیلاب دهندر، هشتبندی- استان هرمزگان)

طرح پخش سیلاب دهندر هشتبندی مساحتی حدود 450 هکتار دارد و در جنوب شرقی هرمزگان واقع شده است. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تعیین اثرات طرح‌های تغذیه مصنوعی اندازه‌گیری قابلیت هدایت الکتریکی در چاه‌های تحت تأثیر است. بدین منظور اقدام به‌تهیه نقشه‌های هم‌هدایت الکتریکی با استفاده از نرم‌افزار Surfer تهیه گردید. برای این‌که نقش پخش سیلاب بر کاهش شوری آبخوان مشخص شود، چاه‌ی که در محدوده‌ی پخش سیلاب بود ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 29  issue 4

pages  20- 29

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023